Z KOSMOSU. Bydgoski Pomnik Tysiąclecia w kontekście jugosłowiańskiej rzeźby monumentalnej

Wykład

Czas trwania: 20.02.2025
Rodzaj wydarzenia: wykład

20 lutego (czwartek), godz. 18.00
wykład z cyklu „Kątem Oka”, wstęp wolny

prowadzenie: Jakub Jankowiak

Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego od zawsze intrygował swoją niecodzienną, jak na polskie standardy, formą. Pozornie pozaziemski, abstrakcyjny kształt przysporzył mu zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników. Doszukiwano się w nim podobieństw do statków kosmicznych czy instrumentów ,,pierwszego polskiego astronauty” – Pana Twardowskiego. Niezależnie jednak od zapatrywań nie można negować unikalności bydgoskiej rzeźby. Próżno szukać w naszym kraju innej trójnożnej realizacji o tak lekkich proporcjach oraz monumentalnym rozmiarze, czy to wśród innych pomników milenijnych czy w całym okresie PRL.

Co zatem z kontekstem zagranicznym? Czy może tam odnajdziemy podobne formy upamiętnienia? Odpowiedzi na to pytanie udzielają nam twórcy rzeźby jugosłowiańskiej oraz zjawisko Spomeników, czyli pomników związanych z historią walki narodowowyzwoleńczej (NOB) podczas II wojny światowej.

Opowieść o podobieństwach bydgoskiego trójnoga do monumentów z Półwyspu Bałkańskiego to opowieść o abstrakcji, projektowej awangardzie, propagandzie oraz formach, które w opinii wielu, wylądowały u nas wprost z kosmosu.

JAKUB JANKOWIAK – historyk sztuki, absolwent Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W pracy magisterskiej podjął temat historii Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego w Bydgoszczy oraz sporu, który doprowadził do wpisania monumentu do rejestru zabytków w 2022 roku. Laureat nagrody im. prof. Gwidona Chmarzyńskiego za najlepszą pracę magisterską z dziedziny historii sztuki obronioną na UMK w 2023 roku. Prywatnie miłośnik i badacz lokalnej historii i kultury.

fot. Jakub Jankowiak
kuratorka cyklu: Natalia Pichłacz