wykład z cyklu „Okiem Historyka Sztuki”
W twórczości pomnikowej Władysława Hasiora – Zakopiańczyka, artysty z gór, ważne miejsce zajmują pomniki i rzeźby plenerowe zaprojektowane przez niego dla miast na Wybrzeżu.
Należą do nich: projekt zespołu pomników na Westerplatte z 1963, projekty szklanego pomnika „Tym, co w morzu”, sporządzane przez rzeźbiarza w różnych wariantach (przewidywanych m.in. dla Gdyni i Szczecina) od ok. 1964 r., wreszcie spektakularny pomnik „Tym, którzy walczyli o polskość i wolność ziem Pomorza” w Koszalinie, jedyny zrealizowany pomorski monument Hasiora z lat 1977-1980, inspirowany wcześniejszą kompozycją plenerową Ogniste ptaki ze Szczecina (1975-1980).
W wymowie ideowej tych prac odnaleźć można liczne odwołania do motywów morskich, marynistycznych, jak również – szczególnie w pomniku koszalińskim – do wykreowanej przez propagandę PRL wizji historii „wyzwalania” ziem Pomorza przez Polaków w 1945 r., obecnej również w wielu innych pomnikach fundowanych przez komunistyczną władzę dla pomorskich miast. Zarazem wysokie walory artystyczne i wieloznaczność kreacji artysty wykraczają poza ów propagandowy kontekst, sprawiając, że „morskie” i pomorskie pomniki Hasiora stały się dla niego polem realizacji nowatorskich pomysłów o znacznie bardziej uniwersalnej wymowie.
//
JACEK GERNAT – historyk sztuki, doktorant w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przygotowywana przez niego pod kierunkiem prof. dr. hab. Tadeusza J. Żuchowskiego dysertacja doktorska dotyczy działalności rzeźbiarskich rodzin Klahrów, Kutzerów i Thammów w XVIII-XX w. na obszarze Hrabstwa Kłodzkiego i przyległych terenów Śląska. Jego zainteresowania obejmują rzeźbę okresu baroku i XIX-XX w. oraz rzeźbę współczesną, m.in. twórczość Władysława Hasiora, architekturę XX w.
